Deze blog werd geschreven door Iris Kampers, ESG-Adviseur bij Savills in Nederland.
In Europa ligt de nadruk op het gebied van ESG en duurzaamheid voornamelijk op het milieu. Dit heeft vooral te maken met verantwoording. Het is immers eenvoudiger om energieverbruik, waterverbruik en uitstootniveaus te meten dan een toename in welvaart.
Sociale waarde is de waarde die mensen toekennen aan de veranderingen die ze in hun leven ervaren. In ons geval betreft dit de positieve impact die Savills heeft op de samenleving, de planeet en vooral de gemeenschappen die geraakt worden door onze aanwezigheid. Wanneer Savills een verhuurder adviseert om gemeenschappelijke ruimte in hun kantoorindeling mee te nemen, heeft dit sociale waarde.
Maar hoe kunnen we die waarde meten? Zijn er überhaupt cijfers beschikbaar? Als we al een toename in geluk in de lokale gemeenschap kunnen meten, hoe valt dit dan te vertalen naar financiële waarde? Kan de ontwikkelaar van een gebouw op de een of andere manier beloond worden voor deze toename in waarde?
In onze kapitalistische samenleving wordt waarde bepaald door vraag en aanbod. Als iets schaars en gewild is, neemt de waarde ervan toe. Gedurende het overgrote deel van onze geschiedenis werden de natuurlijke bronnen die onze planeet ons biedt als onuitputbaar gezien, waardoor de kosten van grondstoffen beperkt bleven. Het hielp daarbij niet dat de planeet zelf ons geen rekening kon sturen. Grondstoffen werden aan de hoogste bieder verkocht voor de prijs van het land waaraan ze onttrokken werden. Deze insteek is aan het veranderen, waardoor de waarde van ecosysteemdiensten – van bouwmaterialen tot bestuiving door bijen – nu aan het toenemen is. Langzaam maar zeker nemen we de milieuaspecten van duurzaam handelen mee in onze bedrijfsmodellen.
Dan is er ook nog de maatschappelijke waarde van onze activiteiten. Een groene omgeving betekent schonere lucht en daarmee een gezondere gemeenschap. Dit leidt weer tot minder ziekteverlof, gelukkigere levens en minder productiviteitsverlies. Op papier klinkt dit logisch. De causaliteit kan door middel van onderzoek onderbouwd worden. Door biofiel design toe te passen in een kantooromgeving kun je gemiddeld 2.000 euro per werknemer per jaar besparen dankzij onder andere minder ziekteverlof en verhoogde productiviteit.
Vooral in de wereld van ‘impact investing’ wordt het idee dat de maatschappelijke aspecten van ESG waarde hebben breed ondersteund. Dat geldt in elk geval voor het idee dat de waarde van een maatschappelijk bewust gebouw stabieler is. Een ziekenhuis zal bijvoorbeeld gedurende lange tijd een gewild object zijn, terwijl de vraag naar kantoorgebouwen veel meer aan verandering onderhevig is, zoals de pandemie heeft laten zien. Daarom zijn mensen bereid om de business case van vastgoed te heroverwegen en hun rendement over een langere tijd uit te spreiden in ruil voor stabielere inkomsten.
Niettemin maakt deze aanpak nog altijd gebruik van het aloude kapitalistische systeem van waardecreatie om te bepalen of het rendabel is om duurzame maatregelen te implementeren. Veel mensen zoeken daarom hun heil in regelgeving. Immers, als sociale maatregelen wettelijk verplicht worden, is het niet langer nodig om de business case erop na te rekenen.
Naast naleving is er schijnbaar nog een derde optie, die veelal over het hoofd gezien wordt. Zoals eerder gezegd, biedt een gezonde planeet ecosysteemdiensten. Deze ecosysteemdiensten leveren alles wat mensen nodig hebben voor een goede levenskwaliteit: onderdak, voedsel, schone lucht, water en zelfs recreatie en esthetische waarde. Als deze factoren ruimschoots beschikbaar zijn, kunnen we er dus van uitgaan dat mensen een gelukkig en gezond leven kunnen leiden, toch?
Bij Savills streven we naar integrale duurzame oplossingen zodat onze klanten geld kunnen besparen en om een gezondere leefomgeving en meer maatschappelijke waarde te creëren. Dit is de klassieke win-winsituatie, maar dan met nog een extra win erbij. Dit vraagt om een radicaal andere aanpak en nieuwe bedrijfsmodellen om de relatief hoge kosten van strategieontwikkeling te dragen. Er zijn meer dan genoeg voorbeelden van merken die deze verandering met succes hebben doorstaan en daar nu de vruchten van plukken door met hun bedrijf een positieve invloed uit te oefenen. Denk aan consumentenmerken zoals Patagonia, wiens oprichter onlangs het eigenaarschap van het bedrijf – met een waarde van zo’n drie miljard dollar – overdroeg aan een speciaal trustfonds en een non-profitorganisatie die zijn opgericht om de onafhankelijkheid van het bedrijf te waarborgen en ervoor te zorgen dat de winst van ongeveer 100 miljoen dollar per jaar gebruikt wordt om klimaatverandering tegen te gaan en onontgonnen gebieden over de hele wereld te beschermen. Stel je eens voor wat er zou gebeuren als de vastgoedsector, ’s werelds grootste bron van vermogen, eenzelfde verandering in haar bedrijfsmodel zou maken.