Sabine Barthauer, directielid van Deutsche Hypo, over de stand van de vastgoedmarkt

0

Vooruitzicht Duitsland
“Robuuste staat ondanks stressfactoren”
“Ondanks politieke stressfactoren in binnen- en buitenland bevindt de Duitse vastgoedmarkt zich in een uitzonderlijk robuuste staat, wat duidelijk aan de hoge omzet in investeringen en kantoorruimtes te zien is. Natuurlijk is er op dit moment sprake van een hoogconjunctuur. Maar als de parameters niet veranderen en ook de ECB geen merkbare renteverandering doorvoert, zal deze ook in 2018 niet stoppen. Daarom ga ik dit jaar uit van een transactievolume van meer dan 50 miljard euro.”

Stads- en wijkontwikkeling
“Multi-mix wordt gevraagd”
“In onze branche is de stads- en wijkontwikkeling het belangrijkste onderwerp voor de toekomst. Hoe leven, werken, winkelen en ontspannen wij morgen? Wat zijn de behoeften van de mensen, die vastgoed gebruiken die wij financieren en ontwikkelen? Ongeacht het rentepeil of de actuele vastgoedconjunctuurcyclus moeten deze vragen altijd als eerste worden gesteld voor onze branche. Want vastgoed ‘werkt’ alleen, als wij op behoeften inspelen. Duidelijke eisen voortkomend uit onze wooncultuur zijn al aanwezig: Een overstap van monothematisch vastgoed naar multi-mix, want er is voornamelijk vraag naar gemengd gebruikte gebouwen.”

Digitalisering
“Vastgoedfinanciering is meer dan beschikbaar stellen van geld”
“Op de Expo Real van dit jaar zal nog steeds worden gesproken over digitalisering. En natuurlijk de vraag of vastgoedfinancierders bijvoorbeeld door de blockchain-ontwikkeling hun bestaansrecht zouden kunnen verliezen. Dat is duidelijk niet het geval, want bij de financiering van vastgoedprojecten gaat het geenszins om het beschikbaar stellen van geld. Veel belangrijker is de grondige productkennis, zodat vastgoedprojecten succesvol worden vormgegeven. Bovendien staan de onderwerpen gegevenstransparantie bij gelijktijdige gegevensbescherming alsmede de vereiste reactietijden op de digitale agenda. Daarom hebben wij multidisciplinaire teams die werken aan de implementatie van onze digitale roadmap.

Handel / e-commerce
“Aansluiting van e-commerce op stationaire handel”
“Het is duidelijk dat er in het kader van de megatrend digitalisering de komende jaren enorme uitdagingen zijn voor alle soorten asset klassen. De grootste verandering zal plaatsvinden in handelsvastgoed. Dat komt natuurlijk door de e-commerce, die niet alleen het consumentengedrag, maar ook onze binnensteden verandert. Hiervoor zijn er nieuwe concepten nodig. Zo zal er een betere aansluiting komen van e-commerce op de stationaire handel, die bijvoorbeeld zorgt voor slim retailaanbod: als een product ter plekke niet beschikbaar is, dient men het in de online shop te kunnen kopen.

Hotel
“Breed product- en locatie-aanbod”
“Juist de investeringsmarkt voor hotelvastgoed is een duidelijke weerspiegeling van de kracht van Duitsland. Het land is niet alleen met een groot aantal interessante A-locaties uniek voor investeerders, maar ook B- en C-steden bieden zeer interessante investeringsmogelijkheden. Daarnaast is er de duidelijke professionalisering van de branche en de toename van hotelketens, zodat deze asset klassen door hun brede product- en locatie-aanbod verder groeien.”

Groot-Brittannië
“Toenemende onzekerheid bij ondernemingen en investeerders”
Met een transactievolume van 30 miljard euro in de eerste zes maanden van dit jaar onderstreept de commerciële vastgoedmarkt van Groot-Brittannië diens overwichtspositie in Europa. Terwijl de grotere Britse regio’s profiteren van toenemende woningbouw en grote infrastructuurprojecten, blijkt ook de vastgoedmarkt van Londen resistent, ondanks het tumult rond de Brexit. Desondanks wordt twee jaar na het referendum de onzekerheid van ondernemingen en investeerders over de precieze uittredingsmodaliteiten steeds duidelijker, zodat velen ongeacht de politieke voortgang nu handelen en hun vestigingen naar continentaal Europa uitbreiden. Het is voor alle betrokkenen te hopen dat er zo snel mogelijk duidelijkheid komt over hoe hard de Brexit zal worden.”

Frankrijk
“Investeerders richten zich meer op regionale markten”
“Het transactievolume van 13,2 miljard euro in het eerste half jaar laat zien dat de commerciële vastgoedmarkt in Frankrijk zich erg goed ontwikkelt en dat de vraag bij investeerders onafgebroken hoog is. Vooral Parijs is een aantrekkelijke, liquide markt en behoort tot de topinvesteringslocaties in Europa. Het grootste Europese infrastructuurproject “Grand-Paris” zal in de toekomst voor verdere impulsen zorgen en vele nieuwe investeringsmogelijkheden bieden. De situatie op de kantoorvastgoedmarkt is inmiddels echter gespannen, omdat het oppervlakaanbod met name in het centrum van Parijs in toenemende mate schaarser wordt en de toprendementen enorm onder druk staan. Door deze ontwikkelingen richten de investeerders zich steeds meer op de Franse regionale markten. Zo heeft Bordeaux bijvoorbeeld door de nieuwe, kortere TGV-verbinding naar Parijs veel potentieel.”

Nederland
“Het is allang niet meer zo dat alles maar wordt gekocht”
De commerciële vastgoedmarkt in Nederland is opmerkelijk constant. De euforie van vroeger is iets getemperd. Desondanks zijn er veel transacties, want een transactievolume van meer dan 10 miljard euro in het eerste half jaar van 2018 is aanzienlijk. Men zou kunnen denken dat alles in orde is. Vastgoedinvesteerders wijzen echter terecht op de steeds geringere investeringsmogelijkheden op de Nederlandse hotspots. Core-vastgoed wordt gekenmerkt door stijgende koopprijzen en drukt op de rendementen, die nog net boven 3% zijn. Op dit gebied wordt allang niet meer zomaar alles gekocht” Investeerders reageren inmiddels terughoudender. Als ze investeren, is er een duidelijk langer beslissingsproces voor de aankoop.

Spanje
“Ondanks alle startproblemen een goed jaar”
“De Spaanse commerciële vastgoedmarkt kende een voorzichtige start van 2018. Dit laat ook het transactievolume van bijna 4 miljard euro in het eerste half jaar van 2018 zien. Ter vergelijking: In dezelfde periode werd een jaar eerder meer dan 5 miljard euro omgezet. Vooral het eerste kwartaal werd gekenmerkt door een bepaalde onzekerheid. Inmiddels bevindt de Spaanse economie zich echter weer in een goede staat en dit geldt ook voor de commerciële vastgoedmarkt. De woonvastgoedmarkt is goed hersteld en ook op logistiek gebied wordt er veel geïnvesteerd. Ik ga ervan uit dat het ondanks de startproblemen een goed jaar wordt voor onze branche in Spanje.”

Polen
“Economische politiek moet voorspelbaar worden”
In de Europese Unie is er geen land met zo’n dynamische economie als Polen. De economie groeit, net zoals de werkgelegenheid. Het buurland Duitsland bevindt zich al langer op de weg omhoog. Ook de Poolse commerciële vastgoedmarkt ontwikkelt zich zeer positief. Alle soorten activa kunnen momenteel bouwen op een hoge vraag. Ondanks de algemene positieve ontwikkeling mag niet vergeten worden dat de twijfels van met name internationale investeerders ten opzichte van de politieke situatie in Polen steeds verder toenemen. Want economische politiek moet in een bepaalde mate voorspelbaar zijn, zodat investeerders zekerheid voor hun investeringen hebben.”

Share.

Comments are closed.