JLL: Dynamiek Nederlandse kantorenmarkt terug op niveau van topjaren 2006 en 2007

0

De dynamiek op de Nederlandse kantorenmarkt evenaarde in 2015 die van de topjaren 2006 en 2007, dat blijkt uit recent onderzoek van JLL. In 2015 is circa 2,1 miljoen m2 van de kantorenvoorraad opnieuw in gebruik genomen door opname, transformatie of sloop. In 2005 en 2006 kwam de totale dynamiek uit op respectievelijk 2,2 miljoen m2 en 2,1 miljoen m2. Uit analyse van JLL blijkt echter dat voor de kantorenmarkt geldt dat de samenstelling van de totale dynamiek (combinatie van opnamedynamiek en onttrekkingsdynamiek) de afgelopen jaren sterk is veranderd. De opnamedynamiek is ten opzichte van het topjaar 2006 met ruim 40% gedaald en kwam in 2015 uit op 1,25 miljoen m2. De omvang van de onttrekkingsdynamiek (sloop en transformatie) op de kantorenmarkt is substantieel toegenomen. In 2015 bereikte het onttrekkingsvolume een nieuw record en kwam uit op circa 823.000 m2 waarvan 730.000 m2 is getransformeerd en 92.000 m2 gesloopt. Deze ontwikkelingen hebben er voor gezorgd dat de kantoreleegstand is gestabiliseerd en niet verder is opgelopen. In het laatste kwartaal van 2015 is deze zelfs met 2% gedaald naar het huidige niveau van 7,6 miljoen m². Het resultaat is een duidelijke kwaliteitsverbetering en een betere concurrentiepositie voor de Nederlandse kantorenmarkt in internationaal perspectief.

Sven Bertens, Head of Research Advisory JLL: “Lang keken we bij het definiëren van de dynamiek binnen de kantorenmarkt voornamelijk naar het opnamevolume. Maar tegenwoordig zijn ook transformatie en sloop van wezenlijk belang. Als we naar het totaalplaatje kijken, zien we dat de markt weer volop in beweging is en terug op het niveau van de topjaren 2005 en 2006. Deze ontwikkeling toont bovendien aan dat het zelfregulerend vermogen van de sector zeer groot is. In 2012 werden er via het Kantorenconvenant en de Ladder voor duurzame verstedelijking duidelijke afspraken gemaakt over het terugbrengen van de leegstand van kantoren en het beperken van nieuwbouw. De cijfers laten zien dat dit effect heeft gehad. Er is niet alleen sprake van een substantieel hogere onttrekkingsdynamiek, ook de kwaliteit van het kantorenvastgoed is duidelijk verbeterd.”

Kwaliteitsverbetering kantorenmarkt
In de afgelopen vijf jaar heeft ruim 3 miljoen m2 kantorenvastgoed een nieuwe functie gekregen. Daarvan is meer dan 80% getransformeerd naar onder meer woningen (55%) en hotels (18%). Bijna 20% van het leegstaande kantorenvastgoed is gesloopt. Transformatie en sloop hadden voornamelijk betrekking op sterk verouderd kantorenvastgoed dat niet meer voldeed aan de hedendaagse vraag van kantoorgebruikers.
Om enigszins aan de vraag naar A-kwaliteit kantorenvastgoed te kunnen voldoen, is er sinds 2012 steeds meer kantoorruimte gerenoveerd. Dit sluit naadloos aan op de in 2012 gemaakte afspraken in het Kantorenconvenant en de Ladder voor duurzame verstedelijking. In totaal werd in de afgelopen vijf jaar circa 788.000 m2 kantorenvastgoed gerenoveerd. Opmerkelijk is dat gedurende de afgelopen vijf jaar de renovatie van kantorenvastgoed voornamelijk plaatsvond in de Randstad (91%, 672.000 m²). Het grootste aandeel werd geleverd door de steden Amsterdam (29%), Den Haag (28%) en Utrecht (17%). Deze trend zet naar verwachting ook in 2016 en 2017 door. De komende twee jaar wordt in totaal circa 246.000 m² gerenoveerd, waarvan 85% in de Randstad. Hiervan heeft 109.000 m² betrekking op de Amsterdamse kantorenmarkt. Projecten zoals de renovatie van het Atrium op de Amsterdamse Zuidas leveren hieraan een sterke bijdrage.

Recorddynamiek binnen de Amsterdamse kantorenmarkt
Na een periode van teruglopende vraag is de Amsterdamse kantorenmarkt weer volop in beweging. In 2014 en 2015 steeg de vraag naar kantoorruimte, met in 2015 zelfs een groei van 22%. Deze groei resulteerde in 285.000 m² kantoorruimte die in 2015 is verhuurd of verkocht aan kantoorgebruikers.
De totale dynamiek werd, naast de groei van de opnamedynamiek, sterk gedreven door onttrekkingen. Gedurende 2015 is er een recordvolume van 281.000 m² kantoorruimte uit de Amsterdamse kantorenmarkt genomen. Een klein gedeelte hiervan is gesloopt (13%), maar het overgrote deel (87%, 245.000 m²) is getransformeerd naar onder meer een woon- (51%) of hotelfunctie (34%).

De Amsterdamse kantorenmarkt is door de groeiende opname- en onttrekkingsdynamiek volop in beweging. De combinatie van deze twee ontwikkelingen geeft aan hoe de totale dynamiek er uitziet. Voor 2015 geldt dat 566.000 m² kantoorruimte opnieuw in gebruik is genomen, getransformeerd of gesloopt. Dit is een recordvolume vergeleken met de dynamiek in de topjaren 2006 en 2007 die toen uitkwam op respectievelijk 482.000 m2 en 444.000 m2. Het grote verschil is dat op dit moment de totale marktdynamiek veel sterker wordt gedreven door onttrekkingen (50%) dan in de jaren 2006 en 2007.

Klik hier voor het volledige research rapport.

 

http://www.jll.nl/netherlands/nl-nl/nieuws/805/dynamiek-Nederlandse-kantorenmarkt-terug-op-niveau-van-topjaren-2006-en-2007

Share.

Comments are closed.